Δείτε το άρθρο στην ιστοσελίδα ΤΑ ΝΕΑ
Η κυβέρνηση παρουσίασε επιτέλους το προσχέδιο για τον νόμο πλαίσιο που είχε υποσχεθεί προεκλογικά. Με την πρώτη ανάγνωση διακρίνονται ρυθμίσεις που δίνουν συμβιβαστικές λύσεις σε βασικά θέματα, όπως: επανέρχονται τα Συμβούλια Ιδρύματος ως ΣΔ (Διοίκησης) για την εποπτεία της διοίκησης, αλλά – από τον φόβο των αντιδράσεων – ο πρύτανης εκλέγεται μεταξύ των έξι εσωτερικών μελών του ΣΔ ,ενώ συμμετέχει και προεδρεύει κιόλας του οργάνου που υποτίθεται ότι θα τον ελέγχει! Αν είναι δυνατόν! Ιδού οι φόβοι και οι συμβιβασμοί που θα ακυρώσουν ένα μεγάλο μέρος του εγχειρήματος. Η εξήγηση που δίνεται – περί αποφυγής της δυαρχίας – δεν νομίζω ότι αιτιολογεί κάτι τέτοιο. Δυαρχία θα υπάρχει αν οι ρόλοι δεν είναι απολύτως διακριτοί ή οι εμπλεκόμενοι ηθελημένα ή όχι προκαλούν σύγχυση. Ένα άλλο ημίμετρο αφορά στην διάταξη για οργάνωση εντός των πανεπιστημίων πρώτου κύκλου σπουδών Τεχνολογικών Εφαρμοσμένων Επιστημών (τα ΤΕΙ δηλαδή) με 3.5 έτη. Αυτή η ρύθμιση σκοπεύει να επισημοποιήσει την υπάρχουσα ανορθολογική κατάσταση με την άκριτη πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ και φυσικά να θάψει δια παντός την επαναφορά της τεχνολογικής εκπαίδευσης ως ανεξάρτητης ανώτερης εκπαιδευτικής βαθμίδας, που είναι απολύτως απαραίτητη για την χώρα. Είναι βέβαιο ότι εκτός από τον αντί- ακαδημαϊκό χαρακτήρα της η ρύθμιση αυτή θα δημιουργήσει μια άνευ προηγούμενου σύγχυση επιστημονική, διοικητική και επαγγελματική. Εδώ να αναφέρω επίσης τη διαφωνία μου με την προσφερόμενη δυνατότητα της παράτασης των σπουδών κατ’ ελάχιστον 6 εξάμηνα για τις 5-ετεις και 4 για τις 4-ετεις σπουδές. Είναι πολύ μεγάλα διαστήματα. Κάπως έτσι εξάλλου ξεκίνησε και η υπάρχουσα κατάσταση που μετέτρεψε τα πανεπιστήμια σε εξεταστικά κέντρα. Πρέπει να επανέλθουν τα προαπαιτούμενα μαθήματα, οι φοιτητές/τριες να μη φτάνουν στο τελευταίο εξάμηνο να παίρνουν εξειδικευμένα μαθήματα χωρίς να έχουν περάσει τα προαπαιτούμενα και να εξετάζονται στο εξάμηνο που διδάχτηκαν με μια ή το πολύ δυο επαναληπτικές κατά προτίμηση στο ίδιο έτος.
Περιέχει βέβαια και πολύ σωστές ρυθμίσεις, όπως: Η θεσμοθέτηση εκτελεστικού διευθυντή για την οικονομική διαχείριση, η δυνατότητα για major και minor στα προγράμματα σπουδών και γενικά οι ρυθμίσεις που προσδίδουν ευελιξία και κινητικότητα εντός του ίδιου πανεπιστημίου είναι θετικές, αρκεί τα τμήματα να γίνουν επίσης πιο ευέλικτα, να συνεργάζονται και να μην έχουν μεγάλη γεωγραφική διασπορά. Ωστόσο, πιστεύω ότι το εσωτερικό Εράσμους, αν και θελκτικό ως ιδέα, μάλλον προβλήματα θα φέρει, γιατί οι φοιτητικοί πληθυσμοί είναι μεγάλοι και το προσωπικό λίγο. Εδώ πρέπει να επισημανθούν δυο βασικές ελλείψεις: η δημιουργία Μεταπτυχιακής Σχολής σε κάθε ίδρυμα για να οργανωθούν οι μεταπτυχιακές σπουδές, η απελευθέρωση της έρευνας από την γραφειοκρατία του δημοσίου λογιστικού που υλοποιείται με την μετατροπή των ΕΛΚΕ σε ΝΠΙΔ (όπως προέβλεπε ο Ν.4009/11). Όσα αναφέρονται σχετικά με την έρευνα στο προσχέδιο είναι θετικά. Δεν λύνουν όμως στην ρίζα του το πρόβλημα της τροχοπέδης του δημοσίου λογιστικού.
Πιστεύω ότι η κυβέρνηση άφησε πολύτιμο χρόνο να περάσει. Άφησε επίσης τον ακαδημαϊκό χάρτη, όπως έχει διαμορφωθεί ανορθολογικά μετά την άκριτη πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ. Δεν κατάφερε μέχρι σήμερα να εξασφαλίσει την ασφάλεια και προστασία της ακαδημαϊκής ζωής. Εξαγγέλθηκαν τα ΟΠΠΙ, των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει ήδη υπονομευτεί με τις καθυστερήσεις και τις συνεχώς διφορούμενες αναφορές. Τώρα πρέπει να προσέξει να μην γίνουν άλλα λάθη με την διαχείριση αυτού του θέματος. Πρέπει να διορθωθούν άμεσα οι εξόφθαλμα λανθασμένες ρυθμίσεις, όπως η εξάρτηση του ΣΔ από τον πρύτανη και η αναβίωση των ΤΕΙ μέσα στα πανεπιστήμια. Για τα υπόλοιπα θα πρέπει να γίνει η διαβούλευση ουσιαστική χωρίς προσωπικές, κομματικές ή συντεχνιακές πολιτικές, ώστε να έρθει ένας μεταρρυθμιστικός νόμος στη Βουλή απαλλαγμένος από φόβους και συμβιβασμούς που θα τον ακυρώσουν εν πολλοίς στην πράξη.
Μ.Α.Μιμίκου
Ομ. Καθηγήτρια ΕΜΠ