Δείτε το άρθρο στην ιστοσελίδα ΤΑ ΝΕΑ
Δείτε το άρθρο στην ιστοσελίδα Μεταρρύθμιση
Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο, 21.11.2020
“Η εγκληματικότητα στο πλαίσιο της παθογένειας των ελληνικών Πανεπιστημίων”
Δεκαετίες τώρα παραβατικές και εγκληματικές πράξεις γίνονται στα πανεπιστήμια (καταλήψεις κτιρίων, επιθέσεις με μολότοφ, παρεμποδίσεις διδασκαλίας, εκβιαστικές πράξεις και απειλές, διαπομπεύσεις καθηγητών, κλπ.) με δράστες τόσο φοιτητές ενταγμένους σε ακραίες ομάδες, όσο και εξωπανεπιστημιακούς που μπαινοβγαίνουν ανεξέλεγκτα στους χώρους, μάλιστα συχνά κατοικούν μέσα σε αυτούς. Έχουμε ανεχθεί, απαθείς αλλά κυρίως φοβισμένοι, τους φοιτητές να συνεχίζουν ανενόχλητοι με την ιδιότητα τους και τους άλλους να εξασκούνται σε πολεμικές πρακτικές εναντίον μας. Τώρα τελευταία μάλιστα και παρόλο ότι τα πανεπιστήμια είναι σχεδόν άδεια λόγω της πανδημίας παρατηρούνται επεισόδια βίας στις διοικήσεις των ιδρυμάτων σε μια προσπάθεια εκφοβισμού ατόμων και διαπόμπευσης θεσμών.
Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει η πολιτεία και αυτή είναι που πρέπει επιτέλους να βάλει τέλος. Να πάρει άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα επαγγελματικής φύλαξης και προστασίας και να επιβάλει εντός των ΑΕΙ τους ίδιους νόμους που ισχύουν για όλη την ελληνική κοινωνία. Αλλά και το ακαδημαϊκό προσωπικό έχει μερίδιο ευθύνης. Οι φοιτητές που παραβαίνουν τους νόμους και την ακαδημαϊκή τάξη θα πρέπει να τιμωρούνται πειθαρχικά ανάλογα με τη βαρύτητα των πράξεων τους μέχρι και την απώλεια της φοιτητικής ιδιότητάς τους. Υπάρχουν εσωτερικοί κανονισμοί για αυτό και αν δεν αρκούν να γίνουν καινούργιοι πιο αποτελεσματικοί. Το ερώτημα όμως είναι, αν γίνουν όλα αυτά τα αυτονόητα θα αρκούν για την πλήρη εξάλειψη του φαινομένου; Πιστεύω πως όχι! Γιατί η παραβατικότητα στα ελληνικά πανεπιστήμια κλιμακώθηκε και δυναμώνει μέσα σε μια συνεχώς επιδεινούμενη παθογένεια.
Με το γνωστό νόμο 1268/82 στο πλαίσιο της αλλαγής συσχετισμού δυνάμεων των ομάδων (καθηγητές, φοιτητές, προσωπικό) έγιναν σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση και τη λειτουργία των οργάνων διοίκησης και λήψης αποφάσεων, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις υπερέβησαν τα ακαδημαϊκώς αποδεκτά όρια και οδήγησαν σε καταστρατήγηση των δημοκρατικών διαδικασιών και της ακαδημαϊκής ιεραρχίας από δυναμικές μειοψηφίες και συντεχνίες με κομματική κάλυψη. Στις συντεχνίες αυτές οφείλεται η αδρανοποίηση και μη ουσιαστική εφαρμογή του Ν.4009/2011, ο οποίος θα μπορούσε να δημιουργήσει επιτέλους ένα διεθνώς αποδεκτό πλαίσιο ακαδημαϊκής δημοκρατικής λειτουργίας. Η προηγούμενη κυβέρνηση έφερε το χάος των μαζικών και χωρίς αξιολόγηση μετατροπών των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια, αλλάζοντας χωρίς προγραμματισμό τον πανεπιστημιακό χάρτη και εξαφανίζοντας την τεχνολογική εκπαίδευση. Δυστυχώς οι παρεμβάσεις της παρούσας κυβέρνησης δεν ήταν – μέχρι τώρα τουλάχιστον – συνολικές αλλά μερικές και αποσπασματικές. Η θεσμική κατάργηση του ασύλου δεν αποσόβησε την βία, το χάος που είχε δημιουργηθεί με την αυθαίρετη αλλαγή του πανεπιστημιακού χάρτη δεν διορθώθηκε άμεσα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τετελεσμένα που ακόμη και η νέα αρχή αξιολόγησης (ΕΘΑΑΕ) τα αντιμετωπίζει ως «πραγματικότητα». Η έρευνα συνεχίζει να παραμένει στο έλεος του δημοσίου λογιστικού και της γραφειοκρατίας. Τα ελληνικά πανεπιστήμια ζουν σε μια διαχρονική αστάθεια με έντονο κομματικό και συντεχνιακό παρεμβατισμό. Σε όλο αυτό θα πρέπει να προστεθεί η οικονομική δυσπραγία, που σε συνδυασμό με τον ολοένα αυξανόμενο φοιτητικό πληθυσμό σε αναντιστοιχία με την αγορά εργασίας και τις ανάγκες της χώρας φέρνουν ασφυξία και μιζέρια. Είναι γνωστό δε ότι περιβάλλοντα αστάθειας, φτώχειας και μιζέριας συχνά προσφέρουν κατάλληλο υπόβαθρο για την εκδήλωση παραβατικών συμπεριφορών και πράξεων. Αν θέλουμε λοιπόν να αλλάξει ριζικά η κατάσταση θα πρέπει η παραβατικότητα να αντιμετωπιστεί μέσα από μια συνολική μεταρρύθμιση, που θα θεραπεύσει αποτελεσματικά την πολύπλευρη παθογένεια των ελληνικών πανεπιστημίων.
Η χώρα μας ζει πολύ δύσκολους καιρούς: μια μεγάλη απειλή για την υγεία που έχει και σοβαρές οικονομικές παρενέργειες, εχθρικές ενέργειες από γείτονες, μεταναστευτικό, ακραία γεγονότα με επιπτώσεις σε ζωές και περιουσίες. Η απαίτηση να ασχοληθεί άμεσα η Κυβέρνηση με μια συνολική πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση κατά τα διεθνή ακαδημαϊκά πρότυπα ίσως να φαίνεται υπερβολική ή άκαιρη λόγω των περιστάσεων. Δεν είναι όμως! Τα πανεπιστήμια είναι αξιολογικοί δείκτες των κοινωνιών και τους αξίζει να είναι στις προτεραιότητες της Πολιτείας.
Μαρία Α. Μιμίκου