Οι νόμοι και η πιστή εφαρμογή τους από όλους (συμφωνούντες και διαφωνούντες) είναι η κύρια “κόκκινη” γραμμή που διαχωρίζει μια δημοκρατικά συντεταγμένη κοινωνία από μια ζούγκλα, όπου η διαδικασία επιβίωσης έχει περιγραφεί εξαιρετικά από τον Δαρβίνο. Ο Ν4009/11 και η “συναινετική” τροποποίησή του 4076/12 που ψηφίστηκαν με συντριπτική (ο πρώτος) και σχεδόν οριακή (ο δεύτερος) πλειοψηφία από την Ελληνική Βουλή για τα Πανεπιστήμια, δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί κυρίως στο σκέλος που αφορά στη διοίκησή τους. Τα Συμβούλια Ιδρύματος (ΣΙ) που προβλέπονται από το νέο νομικό πλαίσιο, τα οποία αποτελούνται από εσωτερικά μέλη ΔΕΠ αλλά και εξωτερικά μέλη και αναλαμβάνουν τα οργανωτικά και διοικητικά θέματα από τις αρμοδιότητες των σημερινών Διοικήσεων, δεν τυγχάνουν της αποδοχής μερίδας μελών ΔΕΠ αλλά και – κυρίως – των Διοικήσεων που έχουν εκλεγεί με τον προηγούμενο νόμο. Το βασικό “αγκάθι” που ήταν η διακοπή της θητείας των τελευταίων στις 31.8.2012 τροποποιήθηκε και πλέον έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τη θητεία τους. Ούτε αυτό όμως κατεύνασε τα πνεύματα! Η απειλή πειθαρχικής δίωξης αναγκάζει απρόθυμες Διοικήσεις να εξαγγέλλουν εκλογές για τα ΣΙ, με παράλληλες πιέσεις και απειλές από τους διαφωνούντες (ήδη έχουν ακυρωθεί βιαίως εξαγγελθείσες εκλογικές διαδικασίες) δημιουργώντας ένα τοπίο μίζερο, αναποτελεσματικό και αναντίστοιχο της δοκιμασίας που περνάει ο Ελληνικός λαός. Εμείς έχουμε την πολυτέλεια να διαφωνούμε για τη νομή της εξουσίας και να θεωρητικολογούμε χάνοντας ενέργεια και χρόνο που μας πληρώνει το Δημόσιο.
Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι το νομικό πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια πρέπει να μην είναι ασφυκτικό και γραφειοκρατικό αλλά να δίνει δυνατότητες ακαδημαϊκής προσαρμογής και εφαρμογής, η οποία θα έχει κύριο γνώμονα την αξιοκρατία και την Αριστεία. Ο νέος νόμος δίνει πολλές δυνατότητες προς αυτή την κατεύθυνση, πχ. την καλλίτερη διαχείριση της έρευνας (που σήμερα γίνεται ιδιαίτερα γραφειοκρατικά και αναποτελεσματικά), τον εξορθολογισμό και την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών, την οικονομική ανόρθωση των δημόσιων ιδρυμάτων που για να επιβιώσουν σε καθεστώς ελλειμματικής δημόσιας χρηματοδότησης χρειάζεται να δράσουν ανταποδοτικά και ανταγωνιστικά, την εξωστρέφεια κλπ. Πιστεύω λοιπόν ότι ο καυγάς που γίνεται για τη νομή της εξουσίας πρέπει να σταματήσει γιατί μας αποπροσανατολίζει από τα πραγματικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά θέματα που θα έπρεπε να μας απασχολούν και δεν τα αγγίζουμε καν στον όποιο δημόσιο διάλογο γίνεται. Να εφαρμόσουμε με αξιοπρέπεια και χωρίς να ευτελίζουμε τους θεσμούς το νόμο που η Ελληνική Βουλή θέλει να εφαρμόσουμε και να τον διορθώσουμε όπου χρειάζεται στην πορεία. Τα πραγματικά προβλήματα που εμποδίζουν τα Ιδρύματά μας να πάρουν τη θέση που τους αξίζει στο διεθνές ακαδημαϊκό περιβάλλον δεν σχετίζονται κυρίως με τους νόμους αλλά με εμάς. Και εμείς πρέπει να αρχίσουμε να τα λύνουμε χωρίς άλλες καθυστερήσεις.
Μ.Α. Μιμίκου
Καθηγήτρια Ε.Μ.Π.